پنجم خرداد ماه ۹۱
تا انتخاب رئیس موقت مجلس نهم که قاعدتاً تا چهار سال ریاست مجلس را به عهده خواهد داشت چند روز بیشتر باقی نمانده است تا این موضوع هم که از حدود سه ماه قبل و هم زمان با تنظیم لیست های انتخاباتی ، مورد توجه نحله های ظاهراً متفاوت از جناح حاکم قرار گرفته بود به مرحله پایانی خود برسد.اغلب اصلاح طلبان و بسیاری از فعالان سیاسی که در هیچیک از دو طیف سیاسی مشهور ایران نمی گنجند بر این عقیده اند که اکنون نقش مجلس در سیاست گذاری های کلان کشور به پایین ترین سطح خود در سال های اخیر رسیده و لذا رئیس مجلس هم که نقش سخنگویی آن را ایفا می کند نمی تواند تأثیر قابل توجهی بر تحولات فعلی و آتی کشور داشته باشد.وابستگی دو کاندیدای اصلی ریاست مجلس ـ غلامعلی حداد عادل و علی لاریجانی ـ به بنیاد ها و بنیان های اصولگرایی هم مزید بر علت شده است . لذا علیرغم تلاش بخش هایی از حاکمیت و رسانه های اصلی آنها برای جدی نشان دادن رقابت بر سر تصاحب کرسی ریاست مجلس ، این موضوع نتوانسته در میان منتقدان داخلی و اپوزیسیون مقیم خارج ، توجه زیادی را به خود جلب کند.
البته این موضوع از آن جهت که می تواند دغدغه ها و نگرانی های رهبر جمهوری اسلامی را آشکار سازد دارای اهمیت است زیرا انتخاب رئیس مجلس قطعاً بدون « چراغ سبز » او امکان پذیر نخواهد بود . برخی افراد بر این باورند در این عرصه نیز ، سابقه هر یک از افراد در « مقابله با جنبش سبز» - که رهبر جمهوری اسلامی ، آن را «فتنه ستیزی» می نامد ـ همچنان مهم ترین عامل برای اقای خامنه ای است و او « پیش گامی در فتنه ستیزی » را اصلی ترین ویژگی برای کسی می داند که قرار است انتقال دهنده پیام های نهان و آشکار رهبر به اعضای مجلس شورای اسلامی باشد.در مقابل، عده ای از تحلیل گران به اظهارات سران جبهه موسوم به اصولگرایی اشاره می کنند که مدعی هستند« فتنه » ها و « انحراف » های بزرگ تردر پیش است .به زعم این گروه از تحلیل گران سیاسی ، اگر چه رهبر جمهوری اسلامی هیچگاه عدم همراهی وحتی همراهی ناقص با خود درجریان مقابله با جنبش سبز را فراموش نخواهد کرد در عین حال ، اکنون نگرانی او از برخی بحران های داخلی و خارجی ، بسیار جدی تر از آنست که بخواهد بدون توجه به تهدید های آینده ، همه حواس خود را به سه سال گذشته معطوف نماید . لذا به تدریج سهم « فتنه ستیزی علنی و شش دانگ » در سبد ویژگی های مورد نظر رهبر برای سپردن مناصب ظاهراً کلیدی کشور به افراد ، کاهش یافته است .به موجب این تحلیل ، رهبر جمهوری اسلامی هم اکنون ناچاراست در همه تصمیم گیری های خویش ، یک « تهدید یک ساله » و یک « دغدغه چهار ساله » را به صورت هم زمان مورد توجه قرار دهد و با ارزیابی تأثیر هر یک از آن دو بر حوزه « فصل الخطاب » بودن رهبر، تصمیم نهایی را اتخاذ نماید . این گروه از تحلیل گران معتقدند رفتار محمود احمدی نژاد و احتمال ماجرا آفرینی های جدید او در دوره باقی مانده از ریاست بر دولت ، تهدید یک ساله ای است که آقای خامنه ای نمی تواند از آن چشم پوشی کند . سخنان اخیر رئیس دولت دهم در مشهد و حملات شدید اللحن او به سیستم اطلاعاتی و امنیتی کشور که پس از یک دوره سکوت چند ماهه از سر گرفته شد نشانه ای است که برای اثبات دقت این فرضیه ، مورد استناد قرار می گیرد .در واقع، سخنان محمود احمدی نژاد در مشهد علنی ترین مقابله او با « دیدگاه حمایتی رهبر از طیف مسلط بر وزارت اطلاعات » بود . او با این سخنان نشان داد تحلیل کسانی که « پرونده رئیس دولت دهم » را در حال بسته شدن می بینند چندان دقیق نیست . در واقع تهدید کوتاه مدت که می تواند برنامه ها ی رهبر جمهوری اسلامی در یک سال آینده را با اخلال مواجه کند رفتار رئیس دولت تا زمان بر گزاری انتخابات ریاست جمهوری یازدهم است. این تهدید ، ظاهراً کوتاه مدت به نظر می رسد اما آقای خامنه ای آن را جدی می گیرد زیرا اولاً پیش بینی رفتار احمدی نژاد وتیم آشکار و پنهان او، چندان آسان نیست ثانیاً تلفیق این رفتار با حوادث داخلی و خارجی ، می تواند تأثیراتی بیش از آنچه توسط «حلقه نخستِ یاران رهبر » پیش بینی شده ، بر جای بگذارد وتا سالهابعد از کنار رفتن اقای احمدی نژاد ، فضای سیاسی و مدیریتی ایران را تحت تأثیر قرار دهد .لذا رهبر جمهوری اسلامی ، ناچار است در همه تصمیمات خود در یک سال آینده ، این تهدید یک ساله را جدی بگیرد . انتخاب رئیس مجلس هم از این قاعده ، مستثنی نخواهد بود .
از سوی دیگر ناخوشایندی های رهبر جمهوری اسلامی در دوره های ریاست جمهوری اکبر هاشمی ر فسنجانی و سید محمد خاتمی و ناکامی او در حل این مشکلات از طریق سپردن ریاست جمهوری به یکی از پیروان نه چندان مشهور خویش ، اکنون او را تشویق می کند در انتخاب کاندید ای مورد نظر برای ریاست بر دولت یازدهم ، دقت بیشتری به خرج دهد .در نتیجه ، او این بار در انتخاب « رئیس مجلس »با وسواس بیشتری ، تصمیم گیری خواهد کرد زیرا رئیس مجلس نهم می تواند یکی از کاندیداهای اصلی برای جانشینی محمود احمدی نژاد پس از پایان دوره فعلی ریاست جمهوری ـ و حتی قبل از آن ـ باشد یا در تنظیم و گرم کردن تنور انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نقش آفرینی کند . به عبارت دیگر ، انتخاب رئیس مجلس نمی تواند بدون توجه به « دغدغه چهار ساله » رهبر ـ به فرض تداوم سیستم فعلی حکومت در ایران ـ صورت گیرد .
با توجه به آنچه در بالا آمد تهدید یک ساله و دغدغه چهار ساله ، «دو راهی »حساس و آزار دهنده ای را در برابر رهبر جمهوری اسلامی قرار داده است . او اگر بخواهد یک سال باقیمانده از دوره ریاست جمهوری دهم را با نگرانی کمتری پشت سر بگذارد نیاز مند حضور کسی در رأس مجلس است که علاوه بر توان ایستادگی در برابر اقدامات محمود احمدی نژاد، انگیزه های شخصی برای مقابله با او را داشته باشد . در حال حاضر در میان کاندیداهای ریاست مجلس ، علی لاریجانی ، تنها کسی است که برخورداری از این دو ویژگی را به اثبات رسانده است به طوری که با نشستن لاریجانی بر کرسی ریاست مجلس ،رهبر جمهوری اسلامی با خیالی آسوده می تواند بخشی از وظیفه مقابله احتمالی با محمود احمدی نژاد را به او بسپارد .اما اگر دغدغه چهار ساله بر رهبر غالب شود قطعاً علی لاریجانی بهترین گزینه برای رسیدن به ریاست جمهوری یا نقش آفرینی در انتخاب رئیس جمهور یازدهم از طریق تصدی یک ساله ریاست مجلس نخواهد بود . زیرا او در سه سال گذشته نشان داد که حاضر نیست همه اعتبار و حیثیت خود را مصروف تحقق نیات و تمایلات رهبر نماید . در حالی که اکنون مهم ترین دغدغه رهبر برای دوره ریاست جمهوری یازدهم ، عدم تکرار حوادثی است که در بیست وسه سال گذشته به وقوع پیوسته و از تحقق آرزوی رهبر جمهوری اسلامی برای « فصل الخطاب » بودن جلوگیری نموده است . برخی رفتارهای رئیس مجلس هشتم این پرسش را ایجاد نموده که چنانچه حوادث داخلی و خارجی ، رهبر را در موضعی ضعیف تر از وضعیت فعلی قرار دهد علی لاریجانی چه رفتاری از خود بروز خواهد داد ؟
به نظر می رسد رهبر جمهوری اسلامی ، اکنون دیگر مایل نیست شاهد تکرار تجربه های ناخوشایندی باشد که در بیست و سه سال گذشته ، « فصل الخطاب بودن واقعی رهبر » را دچار اخلال نموده است . برای عدم تکرار آن تجربیات ناخوشایند ، ریاست جمهوری بعدی باید به کسی سپرده شود که در هیچ شرایطی «انگیزه »و«توان» برای تکرار رفتار هاشمی رفسنجانی ، خاتمی و حتی احمدی نژاد را ندارد. در میان کاندیداهای مطرح برای تصدی ریاست دولت یازدهم ، غلامعلی حداد عادل تنها کسی است که از این ویژگی بر خوردار بوده و لذا بهترین گزینه برای تصدی ریاست مجلس است تا انتصاب او به مقام ریاست جمهوری و رفع دغدغه چهار ساله رهبر با زحمت کمتری انجام شود .
اکنون باید به انتظار ده روز آینده نشست تا مشخص شود کدام نگرانی ، رهبر جمهوری اسلامی را بیشتر آزارمی دهد ؛ « رفتار احمدی نژاد در یک سال آینده» یا « فرصت طلبی رئیس جمهور بعدی برای امتیازگیری از رهبر در شرایطی که حوادث داخلی و خارجی ،او را در موضع ضعف قرار می دهد» ؟ اگر یار گیری برای مقابله احتمالی با محمود احمدی نژاد در باقیمانده دوران ریاست او بر دولت ، اولویت نخست رهبر جمهوری اسلامی باشد یقیناً علی لاریجانی ، بهترین گزینه برای ریاست مجلس خواهد بود . اما چنانچه رهبر جمهور اسلامی به استحکام موقعیت خود باور داشته وبرای مهار اقای احمدی نژاد تدابیر دیگری اندیشیده باشد آنگاه دغدغه اصلی او ، دوره چهار ساله ۹۶-۹۲ خواهد بود که به نظر می رسددر آن صورت غلامعلی حداد عادل برای ریاست مجلس ، شانس بیشتری خواهد داشت .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر